صبحانه وشام دو وعده غذای اصلی در طب اسلامی است .

بر اساس معیارهای طب اسلامی انسان فقط به 2 وعده غذا در طول شبانه روز نیازمند است و اینکه بیشتر افراد روزانه 3 وعده غذایی صرف می کنند فقط یک عادت است نه نیاز بدن یا گرسنگی حقیقی ، خوب است بدانیم کلمه “ناهار” در اصل  ( نا، پیشوند نفی و سلب + آهار) بوده  یعنی بی خورش . بی غذا ،  بی آش ، به معنی ناشتا ؛ شخصی که از بامداد باز چیزی نخورده باشد پس معنی ناهار یعنی ناخورده ، حتی در شاهنامه فردوسی آمده است  :

خورشها فرستید و یاری کنید                چه برما همی کامگاری کنید

به نزدیک ایشان سخن خوار بود      سپاهش همه چاشت و ناهار بود

«سپاهش همه چاشت و ناهار بود» یعنی همه سپاه گرسنه بودند.

زمان وعده های دوگانه غذایی طبق ملاکهای قرآنی :

دو وعده غذا را باید یکی صبح و دیگری سرشب میل نمود  و ناهار وعده ای است که خودمان به آن اضافه کرده ایم و مبنای دینی و طبی ندارد و ضمناً اطبای طب اسلامی-سنتی قائلند که صرف وعده غذایی ناهار باعث چاقی و اضافه وزن نیزمی باشد ،

اما متاسفانه اشتباه رایجی که زیاد  مشاهده می شود این است که بعضی از مردم شام را از برنامه غذایی خود حذف کرده و ضرب المثل انگلیسی را تکرار می کنند که : ” صبحانه را خودت بخور، ناهار را با دوستت بخور و شام را بده به دشمنت “

 حال آنکه در روایات آمده که پیامبر اکرم(ص) فرمود:  لاتدعوا العشاء و لو علی حشفة انّی اخشی علی امّتی من ترک العشاء الهرم، فانّ العشاء قوّة الشیخ و الشّاب ^{بحار، ج66، ص343}

شام خوردن را ترک نکنید گر چه یک دانه خرمای خشکیده باشد، من بر امّتم از ترک شام می ترسم که دچار  پیری زودرس شوند، شام خوردن ، نیرو و قوامِ  پیر و جوان است .

و در روایت دیگری آمده که فردی خدمت رئیس مذهب رسید  و از ناراحتی معده شکایت کرد. امام صادق علیه السلام فرمودند: بین صبحانه و شام چیزی نخور، مگر نشنیده اید که در قرآن آمده است : « وَلَهُمْ رِزْقُهُمْ فِیهَا بُکْرَةً وَعَشِیًّا » ^{سوره مریم آیه 62}   یعنی «و روزی آن ها(بهشتیان) صبحگاهان و شامگاهان است» یعنی حتی در بهشت 2 وعده غذای اصلی صبحگاه و شامگاه وجود دارد ، پس اینکه تمام اطباء تاکید دارند که روزه داری باعث سلامتی است  شاید یکی از حکمت هایش همین وعده ی دوتایی سحری و افطاری باشد .

ضمناً در فتاوی علما هم در مستحبات غذا خوردن همین نکته آمده  مثل فتوای حضرت امام خمینی (ره)در رساله عملیه حکم 2636 ((مستحب است انسان در اول روز و در اول شب غذا بخورد و بین روز و بین شب چیزی نخورد.))

پس سعی کنیم به مرور وعده ناهار را حذف کنیم. روز را با صرف یک صبحانه مقوی در دمادم طلوع آفتاب شروع کنیم و به تدریج و مرور زمان وعده ناهار را حذف کنیم ، با چنین رژیم غذایی فرد سرشب گرسنه می شود و بهتر است پس از غروب آفتاب، شام میل کند تا موقع خواب، غذا هضم شده باشد. از طرفی چون سرشب شام خورده ، می تواند روز بعد صبحانه کاملی بخورد و تا وعده بعدی غذایی انرژی کافی داشته باشد. اگر می بینیم بسیاری از مردم صبحانه نمی خورند چون سیر هستند و به دلیل گرسنگی شدید ، ناهار کامل می خورند. به این ترتیب غذای اصلی شان ناهار است که امراض و بیماری های فراوانی در پی دارد.